Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή

Η Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή (ρωσικά: ВЦИК, VTsIK) ήταν το ανώτατου βαθμού νομοθετικό, διοικητικό και αναθεωρητικό σώμα της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Αν και το Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ είχε την ανωτάτη εξουσία, στις περιόδους μεταξύ των συνόδων του οι εξουσίες του πέρναγαν στην VTsIK. Η VTsIK λειτούργησε από το 1917 έως το 1937.

Οργάνωση

Από το Ρωσικό Σύνταγμα η VTsIK ήταν υποχρεωμένη να συγκαλεί το Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ όχι λιγότερο από δύο φορές τον χρόνο (Καταστατικός Κανόνας 26 του Άρθρου XI). Έκτακτες Συνεδρίες μπορούσαν να καλούνται είτε από πρωτοβουλία της VTsIK, είτε μετά από αίτημα των τοπικών Σοβιέτ. Η VTsIK εκλεγόταν από την ολομέλεια του Συνεδρίου, με όχι περισσότερα από 200 άτομα. Ήταν απόλυτα υπεύθυνη προς το Συνέδριο. Οι αρμοδιότητες του Προεδρείου (Presidium) δεν ήταν διακηρυγμένες στο Σύνταγμα, αλλά πιθανώς θεωρούνταν ότι είναι καθαρά εποπτικά ή αναθεωρητικά σώματα.

Σχεδιασμοί

Η VTsIK έδινε την γενική κατεύθυνση για την πολιτική της κυβέρνησης των Εργατών και Αγροτών και όλων των σωμάτων της Σοβιετικής εξουσίας στη χώρα. Ένωνε και συντόνιζε τις ενέργειες για τη νομοθεσία και την διοίκηση καθώς επίσης επέβλεψε στην επικύρωση του Σοβιετικού Συντάγματος, τις διακηρύξεις του Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ και τα κεντρικά όργανα της Σοβιετικής εξουσίας. Η Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή εξέταζε και ενέκρινε τα σχέδια των διαταγμάτων και άλλων προτάσεων που εισηγήθηκε το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων και τα χωριστά υπουργεία και εξέδιδε τα δικά του διατάγματα και οδηγίες. Η VTsIK συγκαλούσε το Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ στο οποίο παρουσίαζε τις εκθέσεις για την δράση του, την γενική πολιτική και άλλες έρευνες. Η Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή δημιούργησε το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων για τις γενικές κυβερνητικές υποθέσεις της δημοκρατίας και των υπουργείων (Λαϊκά Επιτροπάτα) για την διαχείριση των χωριστών κλάδων της κυβέρνησης. Μέλη της VTsIK εργάζονταν στα υπουργεία (Λαϊκά Επιτροπάτα) ή εκτελούσαν ειδικές αποστολές της Πανρωσικής Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής.

Εξ ίσου με το Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ η VTsIK καθόριζε τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς και τους προϋπολογισμούς στις διάφορες περιοχές.

Ιστορικό

Η Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή εκλέχτηκε για πρώτη φορά στο πρώτο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ στην Πετρούπολη, 3-24 Ιουνίου 1917. Η πρώτη Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή του Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ δεν ήταν κυβερνητικό όργανο και ο πρόεδρός του Νικολάι Τσχέιτζε δεν ήταν ο αρχηγός του Ρωσικού κράτους. Αυτό άλλαξε στο Δεύτερο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ κατά την διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Το Δεύτερο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ συνεδρίασε και εξέλεξε την δεύτερη Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή. Αυτή τότε κατέστη το εκτελεστικό όργανο της ΡΣΟΣΔ.

Αποτελείτο από

62 Μπολσεβίκους
29 Σοσιαλ-Επαναστάτες
10 Μενσεβίκους

Ο πρώτος πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. ήταν ο Λεβ Κάμενεφ, ο οποίος διεύθυνε την από μέρα σε μέρα εργασία της Επιτροπής. Αυτός είχε μόνο μια ψήφο εάν υπήρχε ισοψηφία στην επιτροπή.

Το πλήρες όνομα ήταν για κάποιο διάστημα Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή Εργατών, Αγροτών, Ερυθροφρουρών και Κοζάκων Βουλευτών.

Από τον σχηματισμό της Σοβιετικής Ένωσης (1922), υποβιβάστηκε από το πρώτο (ομοσπονδιακό) επίπεδο, στο δεύτερο (ομοσπονδιακό-δημοκρατικό) επίπεδο κυβερνητικού οργάνου.

Μετά την έγκριση του Σοβιετικού Συντάγματος του 1936, το όργανο αυτό αντικαταστάθηκε από Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.

Πρόεδροι της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΣΣΔ

• Λεβ Κάμενεφ (Νοέμβριος 9-21, 1917)
• Γιάκοβ Σβερντλόφ (21 Νοεμβρίου 1917 – 16 Μαρτίου 1919) (απεβίωσε στη θέση)
• Μιχαήλ Βλαντιμίρσκι (αναπληρωτής) (Μάρτιος 16-30, 1919)
• Μιχαήλ Καλίνιν (30 Μαρτίου 1919 – 15 Ιουλίου 1938)

Στις 30 Δεκεμβρίου 1922 σχηματίστηκε η Σοβιετική Ένωση. Περιελάμβανε την Σοβιετική Ρωσία (ΡΣΟΣΔ) και άλλες ελεγχόμενες από τους Κομμουνιστές Σοβιετικές δημοκρατίες. Ο Μιχαήλ Καλίνιν διατήρησε την θέση του ως Πρόεδρος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ και επίσης έγινε Πρόεδρος της νεοσύστατης Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΣΣΔ. Και οι δύο θέσεις ήταν κυρίως εθιμοτυπικές, όλο και περισσότερο κατά τα επόμενα χρόνια.